Coraz więcej Polaków pracuje za granicą, często w kilku krajach Unii Europejskiej. Taka sytuacja może znacząco wpłynąć na ich przyszłe emerytury. W tym artykule omówimy najważniejsze aspekty emerytur międzynarodowych, które powinieneś znać, aby zabezpieczyć swoją przyszłość finansową.

Czym są emerytury międzynarodowe?

Emerytury międzynarodowe to świadczenia emerytalne przysługujące osobom, które pracowały i opłacały składki w więcej niż jednym kraju. Dzięki umowom międzynarodowym i przepisom unijnym, osoby takie mają prawo do otrzymania świadczeń z każdego kraju, w którym pracowały i opłacały składki przez określony czas.

Podstawy prawne emerytur międzynarodowych

Kwestie emerytur międzynarodowych regulują:

• Rozporządzenia UE - dla krajów członkowskich Unii Europejskiej, EOG i Szwajcarii (Rozporządzenie 883/2004 i Rozporządzenie wykonawcze 987/2009)
• Dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym - Polska ma podpisane takie umowy z wieloma krajami spoza UE, m.in. z USA, Kanadą, Australią, Ukrainą

Jak działa koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w UE?

Przepisy unijne opierają się na kilku podstawowych zasadach:

• Zasada równego traktowania - obywatele innych państw członkowskich muszą być traktowani tak samo jak obywatele danego państwa
• Zasada sumowania okresów ubezpieczenia - okresy pracy i ubezpieczenia z różnych krajów są sumowane przy ustalaniu prawa do emerytury
• Zasada zachowania praw nabytych - świadczenia emerytalne można przenosić między krajami UE
• Zasada jednego ustawodawstwa - w danym momencie podlega się przepisom tylko jednego państwa członkowskiego

Jak wygląda proces ubiegania się o emeryturę międzynarodową?

Proces ubiegania się o emeryturę międzynarodową wygląda następująco:

1. Złożenie wniosku - wniosek o emeryturę należy złożyć w kraju zamieszkania lub w kraju, w którym osoba ostatnio pracowała
2. Wymiana informacji - instytucja, która przyjęła wniosek, przekazuje go do odpowiednich instytucji w innych krajach, w których osoba pracowała
3. Rozpatrzenie wniosku - każdy kraj rozpatruje wniosek według własnych przepisów
4. Decyzje - każdy kraj wydaje oddzielną decyzję o przyznaniu lub odmowie emerytury oraz o jej wysokości
5. Wypłata świadczeń - emerytury są wypłacane przez każdy kraj oddzielnie

Najczęstsze problemy przy ubieganiu się o emerytury międzynarodowe

Osoby ubiegające się o emerytury międzynarodowe często napotykają na następujące trudności:

• Niekompletna dokumentacja - brak zaświadczeń o zatrudnieniu lub opłacaniu składek
• Różnice w systemach emerytalnych - różne wiek emerytalny, wymagane okresy składkowe, formuły obliczania świadczeń
• Długi czas oczekiwania - procedura międzynarodowa może trwać nawet kilkanaście miesięcy
• Bariery językowe - konieczność tłumaczenia dokumentów i komunikacji z zagranicznymi instytucjami
• Błędy w decyzjach - nieprawidłowe naliczenie okresów pracy lub wysokości świadczenia

Jak przygotować się do emerytury międzynarodowej?

Aby proces ubiegania się o emeryturę międzynarodową przebiegł sprawnie, warto:

1. Gromadzić dokumentację - przez cały okres aktywności zawodowej zbierać i przechowywać umowy o pracę, świadectwa pracy, zaświadczenia o zarobkach i opłaconych składkach
2. Monitorować stan konta emerytalnego - regularnie sprawdzać stan konta w ZUS i odpowiednikach w innych krajach
3. Zapoznać się z przepisami - poznać zasady przyznawania emerytur w krajach, w których się pracowało
4. Skonsultować się z doradcą - przed złożeniem wniosku warto skonsultować się z ekspertem ds. emerytur międzynarodowych
5. Złożyć wniosek z wyprzedzeniem - rozpocząć procedurę kilka miesięcy przed planowanym przejściem na emeryturę

Przykładowe sytuacje

Przyjrzyjmy się kilku typowym sytuacjom:

Przykład 1: Praca w Polsce i Niemczech

Pan Marek przepracował 20 lat w Polsce i 15 lat w Niemczech. Po osiągnięciu wieku emerytalnego w Polsce (65 lat) złożył wniosek o emeryturę w ZUS. ZUS przekazał wniosek do niemieckiej instytucji ubezpieczeniowej. Pan Marek otrzymuje dwie emerytury - polską za 20 lat pracy w Polsce i niemiecką za 15 lat pracy w Niemczech.

Przykład 2: Krótkie okresy pracy w różnych krajach

Pani Joanna pracowała 5 lat w Polsce, 3 lata we Francji, 4 lata w Hiszpanii i 25 lat w Belgii. Żaden z tych okresów osobno nie dałby jej prawa do emerytury w danym kraju, ale dzięki sumowaniu okresów ubezpieczenia, jej łączny staż wynosi 37 lat, co uprawnia ją do emerytury w każdym z tych krajów.

Przykład 3: Praca w kraju spoza UE

Pan Andrzej pracował 15 lat w Polsce, 10 lat w Niemczech i 8 lat w Kanadzie. Polska i Kanada mają podpisaną umowę o zabezpieczeniu społecznym, więc Pan Andrzej może otrzymać emerytury z wszystkich trzech krajów.

Podsumowanie

Emerytury międzynarodowe to skomplikowany temat, ale znajomość podstawowych zasad może znacząco ułatwić przygotowanie się do emerytury i uzyskanie wszystkich należnych świadczeń. Kluczowe jest gromadzenie dokumentacji, monitorowanie stanu konta emerytalnego w każdym kraju i w razie potrzeby skorzystanie z profesjonalnej pomocy.

W Emerytura Bez Granic specjalizujemy się w pomocy osobom, które pracowały w różnych krajach i chcą uzyskać pełne świadczenia emerytalne. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia, skontaktuj się z nami - pomożemy Ci przejść przez cały proces sprawnie i skutecznie.